BABALIK DAVASI – Avukat Gizem GONCE

Siz değerli okuyucularımıza bu yazımızda babalık davası konusunda bilgi vermeye çalışacağız.

Babalık davası, baba olduğu iddia edilen kişiye karşı, soy bağı kurmak amacıyla açılan davadır. Babalık davası, çocuk veya anne tarafından açılabilir. Babalık davasını baba olduğunu iddia eden kişi açamamaktadır. Baba olduğunu iddia eden kişi şartları taşıması halinde çocukla soy bağını tanıma yoluyla kurabilir. Dolayısıyla baba olduğunu iddia eden kişinin babalık davası açma da hiçbir hukuki menfaati yoktur.

Çocuk ve anne babalık davasını birlikte veya ayrı ayrı açabilirler. Ayrı ayrı dava açtıkları ihtimalinde davalardan bir için verilen karar diğeri için kesin hüküm teşkil etmemektedir. Çocuğun veya annenin davadan feragat etmesi veyahut sulh yoluna gitmesi halinde diğerinin dava hakkı etkilenmemektedir.

Anne tarafından babalık davası açılması durumunda; Çocuk ile baba olduğu iddia edilen kişi arasındaki soy bağının kurulması talep edilir. Ayrıca, anne doğum nedeniyle uğradığı maddi zararları da talep edebilir. Bu maddi zararlar TMK m. 304’e göre doğum giderleri, doğum öncesi ve sonrası altışar haftalık dönemdeki geçim giderleri ve bu halden kaynaklanan diğer giderler talep edebilme hakkına sahiptir. Bu maddi zararlar babalık davasıyla birlikte talep edilebileceği gibi ayrı bir dava konusu da yapılabilmektedir. Maddi zararlar çocuk ölü doğması halinde de talep edilebilmektedir. Ayrıca anne çocuğun yararına olmak şartıyla nafaka talebinde bulunabilmektedir.

Babalık davası çocuk tarafından açılması halinde; Mahkemeden çocuk ile baba olduğu iddia edilen kişi arasındaki soy bağının kurulması talep edilebilmektedir. Ayrıca çocuk tarafından nafaka da talep edilebilir. Nafaka çocuğun ergin olması halinde sona ermektedir. Eğer çocuk başka birine soy bağıyla bağlı ise önce bu soy bağının reddi istenmelidir, bunu yapmadan babalık davası açılamaz.

Babalık davası çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Anne, babalık davasını çocuğun doğumundan itibaren 1 yıl içinde açabilir. Çocuk ise, eğer anne başka biriyle evliyken dünyaya gelmişse doğumundan sonra bu kişiyle soy bağı kurulacağından bu soy bağı ilişkisinin ortadan kalkmasından itibaren 1 yıl içinde babalık davası açabilir. Bu 1 yıllık sürenin geçirilmesinde haklı nedenler varsa bu sebeplerin ortadan kalkmasından itibaren 1 ay içinde babalık davası açılmalıdır. Bu süreler geçtikten sonra babalık davası açılması mümkün değildir.

Babalık davası, baba olduğu iddia edilen kişi ölmüşse bu kişinin mirasçılarına karşı da açılabilir. Eğer baba olduğu iddia edilen kişinin hiç mirasçısı yoksa miras devlete kalacağından babalık davası da devlete karşı açılabilir.

Babalık davasını açan taraf olan çocuk veya anne tarafından baba olduğu iddia edilen kişinin baba olduğunun ispatı gerekir. Kanun koyucu tarafından ispat edilmesi zor olan bu durumu kolaylaştırmak için “babalık karinesi” öngörülmüştür. Babalık karinesine göre, baba olduğu iddia edilen kişi çocuğun doğumundan 180 ile 300 gün arasında anneyle cinsel ilişkiye girmişse bu durumda babalık için karine oluşur. Davacı tarafından ilişkinin varlığını kanıtlamak için her türlü delil kullanılabilir. Davalı taraf olan baba olduğu iddia edilen kişi babalık karinesini iki yolla çürütebilir. İlk olarak çocuğun, anneyle olan cinsel ilişkiden olma ihtimalinin imkânsız olduğunu veya böyle bir cinsel ilişkinin hiç olmadığını kanıtlayabilir. İkinci olarak ise, başka bir erkeğin baba olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu kanıtlayabilir.

Davacı veya davalı soy bağının tespiti için DNA testi yapılmasını talep edebilir. Ayrıca hâkim re’sen de DNA testi talep edilebilir. DNA testi yaptırmaktan kaçınan davalı hakkında ne yapılacağı zamanla değişiklik göstermiştir. Daha önceki mahkeme kararlarına bakıldığında TMK m.284/2 “davalının DNA testinden kaçınması aleyhine delil olarak kabul edebilir” hükmüne dayanarak DNA testinden kaçınan davalıların, DNA testinden kaçınmalarının aleyhlerine delil olarak kabul edilerek davacıların davalarının kabul edildiği görülmektedir. Ancak 18.10.2018 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararı’na göre TMK’ya göre daha özel ve sonraki kanun olan HMK’nın 292. maddesine göre soy bağının tespitine ilişkin davalarda kan ve doku alınmasına katlanma zorunluluğu getirilmiştir. Bu sebeple hakim DNA testinden kaçınan davalı hakkında kendisinden zor kullanılarak kan veya doku örneği alınmasına karar verebilir.

Babalık davası taraflarının birinin dava anındaki veya çocuğun doğumu anındaki yerleşim yeri Aile Mahkemesi’nde açılır. Eğer davanın açılacağı yerde Aile Mahkemesi bulunmuyorsa, dava, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.

Avukat Gizem GONCE