LÜLEBURGAZ GAZOZU “LÜGA”

Bakkaldan kıraathaneye, pastaneden çay bahçesine kadar her yerde kendine bir yer bulan ve üretildiği yer ile adeta özdeşleşen gazoz, Lüleburgaz için yeniden doğuyor. Şifa niyetine sloganıyla üretim hayatına başlayan Lüleburgaz Gazozu ‘’LÜ-GA’’ limon aromasıyla hem Lüleburgaz hem de Türkiye için yeni bir tat.

Gazoz, içinde karbon asidi bulunan bir çeşit şerbettir. Gazoz kelimesi dilimize Fransızcadan gazlı su anlamına gelen ‘’l’eau gazeuse’’ kelimesinden geçmiştir.

Gazoz, suyun içine karbon dioksit karıştırılması ile yapılır. Oluşan gazlı su özel makineler ile şişelere doldurulur. Şişe açılınca gazın kaçması sebebiyle, gazoz köpürür. Şişenin içindeki gazoz sıkıştığı takdirde, kapağı açıldığı zaman köpüren gazoz şişeden adeta fışkırır.

Karbondan sonra gazoz için en önemli bileşenler su ve şekerdir. Su ve şeker, gazoza tadını verir. Dolayısıyla her bölgenin suyunun tadının farklı olması ile gazozları birbirinden ayıran etken de bu oluyor. Bunun yanı sıra gazoza katılan şeker oranı da her markada farklılık gösteriyor. Kullanılan şeker ne kadar doğal yapıdaysa, şekeri kullanan marka da tüketici tarafından tercih önceliğine kavuşuyor.

Gazoz yapımındaki söz konusu gazlı suya şekerin yanı sıra çeşitli meyve özleri ve aromalar da karıştırılır. Böylece kendine has tarifi ile yapılan onlarca çeşit gazoz vardır. Ülkemizde de sevilerek tüketilen gazoz, her yıl milyonlarca şişe tüketilir.

Gazozun yapımı 18. yüzyıla kadar gider. Fransız bilgin Lavoisier, suya hava karıştırma düşüncesiyle birçok denemeler yapmıştır. Aynı yüzyılda oksijenin mucidi olan Joseph Priestley de suya karbon karıştırarak o günün şartlarında gazoz elde etmiştir. Daha sonra kendisinin yaptığı çalışmalardan haberdar olan Lavoisier’e kendi kimyevi yöntemini gösterir.

Ticari anlamda gazozun üretiminin de ayrı bir hikâyesi vardır.

Priestley’in ürettiği gazozun Avrupa’da ilk üreticisi 1877 yılında İsviçreli ünlü içecek firması Schweppes şirketi olmuştur. Aynı yüzyılın ortalarından itibaren, gazoz imalatı gelişmiş ve kısa sürede bir sektör haline gelmiştir. Yurdumuz ise gazoz ile 1890’larda tanışmıştır. Osmanlı zamanında Mısıroğlu adıyla çıkan gazozun ardından, daha sonra Hasanbey, Neptün, Hürriyet adında gazozlar üretilmiştir. 1923 yılına gelindiğinde ise artık Türkiye Cumhuriyeti vardır. Dolayısıyla aynı yıl üretime başlayan gazozun adı da cumhuriyettir. Cumhuriyet gazozunu Cincibir, Ankara, Elban, Kocataş, Olimpos, Recep, Şirin Ada gibi gazoz markaları takip etmiştir.

O yıllarda yerel tabanda küçük imalathaneler üretime geçen gazoz firmalarından bazıları günümüze gelindiğinde saatte 30 bin şişe üretim ve yurtdışına ihracat ile ülkenin önde gelen gazoz markalarından olurken, bazıları üretildikleri yerdeki yerel tatlardan biri olmaya devam etmiştir.

Türkiye’de Gazoz sektörünün yaklaşık 300 milyon liralık bir ekonomik büyüklüğü olduğu tahmin edilir.

Ayrıca belirtmek gerekir ki; gazoz şişeleri bir koleksiyon konusudur. Türkiye’de sayılı koleksiyoncu, 100’den fazla gazoz markasının şişesini bir araya getirmeyi başarmıştır.